Rwa kulszowa – przyczyny, objawy, leczenie

styczeń 31, 2023

Z przeprowadzonych ostatnio badań wynika, że na rwę kulszową zapada 15%-30% ludzi na całym świecie. Dolegliwości bólowe i dyskomfort jaki występuje w rwie kulszowej skłania naukowców do poszukiwania metod zapobiegania oraz efektywnego jej leczenia.

Co to jest rwa kulszowa?

Rwa kulszowa, ischias, atak korzonków, lumbago (choć lumbago to zbliżona ale inna jednostka chorobowa) to określenie tej samej jednostki chorobliwej. Jest to zespół występujących objawów powiązanych z uciskiem na największy nerw w ludzkim ciele, nerw kulszowy (nervus ischiadicus), który to nacisk min. wywołuje ostre bóle kręgosłupa. Nerw kulszowy biegnie od kręgosłupa lędźwiowego aż do stopy, co czyni go największym nerwem obwodowym w ciele człowieka.

Ucisk nerwu kulszowego powoduje bardzo silny ból wzdłuż jego przebiegu oraz bardzo często zaburzenia czucia co uniemożliwiana nam normalne funkcjonowanie. Charakterystycznym objawem rwy kulszowej jest bardzo silny ból części lędźwiowej kręgosłupa, który promieniuje do kończyny dolnej, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. Podobne objawy daje zespół mięśnia gruszkowatego jednakże w tym przypadku symptomy związane są z nieprawidłową jego mechaniką oraz napięciem powodującym podobne odczucia jak rwa kulszowa.

Rodzaje rwy kulszowej

Korzonki jest to zwyczajowa nazwa korzeni nerwów rdzeniowych, które odchodzą od naszego rdzenia kręgowego w przestrzeniach międzykręgowych. Po obydwu stronach kręgosłupa występuje para korzeni nerwowych, których ucisk wywołuje atak rwy kulszowej manifestujący się ostrymi bólami kręgosłupa, nierzadko prowadzącymi do czasowego paraliżu. Generalnie rozróżnia się trzy rodzaje rwy:

1. rwa kulszowa – objawia się bólem w odcinku lędźwiowym i pośladkach. Ból promieniuje do kończyn dolnych, biegnie do palucha stopy powodując nieprawidłowe odczuwanie bodźców wraz z przykurczami i niedowładami. Jej przyczyną jest ucisk na nerw kulszowy najczęściej w segmentach L4/L5 i L5/S1.
2. rwa udowa – objawia się bóle w części krzyżowej i lędźwiowej oraz promieniuje on do przedniej części uda. Może powodować nieprawidłowe odczuwanie bodźców wraz z przykurczami i niedowładami. Jej przyczyną jest ucisk na nerw udowy najczęściej w segmentach L2,L3,L4.
3. rwa barkowa zwana rwą ramienną – ból promieniuje od szyi do poprzez ramię do palców kończyny górnej. Może powodować nieprawidłowe odczuwanie bodźców wraz z przykurczami i niedowładami. Związana jest z dyskopatią lub zmianami zwyrodnieniowymi w części szyjnej naszego kręgosłupa.

Jak widać są różne rodzaje rwy kulszowej i wszystkie one są związane z uciskiem na korzenie nerwowe dając objawy neurologiczne. Rwa kulszowa występuje w formie ostrej, podostrej lub przewlekłej co wpływa na sposób jej leczenia.

Gdzie może boleć rwa kulszowa?

Dolegliwości jakie daje atak rwy kulszowej są bardzo silnie, bardzo często uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Mogą występować w różnych częściach naszego ciała:

• część kręgosłupa lędźwiowego promieniująca do pośladków i palucha stopy,
• część kręgosłupa lędźwiowego i przednia część uda wraz z łydką,
• część szyjna kręgosłupa, aż do koniuszków palców kończyny górnej.

Jak widać jest to bardzo poważne schorzenie, bardzo często obejmujące kilka obszarów naszego ciała i w ostrej fazie całkowicie uniemożliwiające nam normalne funkcjonowanie.

Rwa kulszowa – objawy

Doświadczamy ataku rwy kulszowej najczęściej nagle, bez żadnego ostrzeżenia przy wstawaniu, podnoszeniu jakiegoś przedmiotu czy też w łóżku po zmianie pozycji. Objawy ataku rwy kulszowej opisywane są jako kłujący, palący, rwący, ostry, nie do zniesienia ból:

• pleców w części lędźwiowej i krzyżowej,
• lędźwi,
• uda,
• łydki,
• stopy.

Bardzo często zdarza się, że podczas ataku rwy kulszowej oprócz bólu doświadczamy zaburzenia czucia wraz z paraliżem, a objawy rwy kulszowej takie jak ból różnych części naszego ciała nasilają się powodując w skrajnych przypadkach nawet chwilową utratę przytomności. Dlatego też w trakcie ostrego ataku rwy kulszowej bardzo często nie możemy wstać z łóżka, jesteśmy bardzo słabi i nawet najmniejszy ruch wywołuje pogorszenie. Często występują niedowłady, które mogą skutkować min. nietrzymaniem moczu i kału, problemem z opadaniem stopy, utrzymaniem równowagi, co jest bezwzględną przesłanką do zabiegu chirurgicznego.

Ile mogą trwać objawy rwy kulszowej?

Bardzo często pada pytanie jak długo trwa rwa kulszowa? Generalnie rwa kulszowa może występować w fazach ostrej, podostrej i przewlekłej.

1. Faza ostra rwy kulszowej – najbardziej bolesna i przysparzająca nam najwięcej bólu i cierpienia, przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia, trwa 1-2 dni.
2. Faza podostra rwy kulszowej – jest to faza kiedy możemy już w miarę samodzielnie się poruszać, trwa nawet do 12 tygodni.
3. Faza przewlekła rwy kulszowej – jest to faza, w której ból promieniujący do podrażnionych części naszego ciała umożliwia już nam samodzielne poruszanie i w miarę normalne życie (oczywiście przy stosowaniu odpowiedniego dla nas leczenia), trwa powyżej 12 tygodni.

Rwa kulszowa jest to bardzo poważna choroba, która nieodpowiednio leczona może spowodować różnego rodzaju zaburzenia neurologiczne oraz doprowadzić do czasowego lub trwałego inwalidztwa. Dlatego też nie można jej bagatelizować i każde nietypowe dla nas zaburzenia neurologiczne powinny zostać skonsultowane ze specjalistą oraz powinny zostać wdrożone odpowiednie dla naszego stanu procedury mające na celu leczenie rwy kulszowej.

Rwa kulszowa – przyczyny rwa kulszowa

Przyczyny rwy kulszowej często nie są jednoznaczne. Jedną z głównych przyczyn rwy kulszowej są nagłe urazy kręgosłupa. Jednakże może być ona spowodowana jednym lub też kilkoma czynnikami takimi jak min.:

• przepuklina jądra miażdżystego czyli przesunięcie jądra z częściowym uszkodzeniem pierścienia włóknistego,
• wypuklina jądra miażdżystego czyli przesunięcie jądra bez uszkodzenia pierścienia włóknistego,
• zmiany onkologiczne,
• czasowe nadmierne obciążenie kręgosłupa np. podczas ciąży
• nieprawidłowa masa ciała,
• nadmierna lub niewłaściwa aktywnością fizyczną,
• brakiem aktywności fizycznej np. siedzący tryb życia
• zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa,
• miejscowymi stanami zapalnymi,
• chorobami współistniejącymi,
• wychłodzeniem całego lub przechłodzeniem częściowym organizmu,
• różnego rodzaju patogenami.

Dlatego tak ważne jest gdy rwa kulszowa da o sobie znać aby jak najszybciej trafić do odpowiedniego specjalisty, który trafnie zdiagnozuje, zaproponuje i przeprowadzi leczenie przyczynowo skutkowe, dając nam szansę na szybkie wyleczenie i powrót do normalnej aktywności fizycznej.

Rwa kulszowa – leczenie oraz sposoby

Jak leczyć rwę kulszową? Leczenie rwy kulszowej jest uzależnione od przyczyny jaka spowodowała pogorszenie się naszego stanu zdrowia. Generalnie w rwie kulszowej stosuje się leczenie środkami farmakologicznymi, operacyjne, rehabilitację oraz medycynę naturalną.

Środki farmakologiczne

Podstawowymi środkami są leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozkurczające mięśnie przykręgosłupowe w formie tabletek, maści, kropli i zastrzyków. Najpopularniejszymi preparatami są min. diklofenak, ibuprofen, naproksen. Oczywiście bardzo dużym wsparciem dla naszego organizmu będą witaminy, zwłaszcza z grupy B, które wspomagają i wspierają funkcjonowanie naszego układu nerwowego.

Leczenie operacyjne

Najczęstszą przyczyną rwy kulszowej jest dyskopatia kręgosłupa lędźwiowego. Dlatego aby nie dopuścić do ucisku na korzenie nerwowe, usunąć zwężenie kanału kręgowego i uniknąć nasilenia dolegliwości bólowych należy rozważyć operację neurochirurgiczną. Zabieg operacyjny bardzo często jest ostatnią deską ratunku w przypadku gdy leczenie zachowawcze jest nieskuteczne przez okres do 12 tygodni.

Gdy doszło do uszkodzenia krążka międzykręgowego oraz pojawiły się objawy neurologiczne takie jak min. niedowład stopy, opadanie stopy, zaburzenia oddawania moczu i kału, to istnieją wskazania bezwzględne do przeprowadzenia operacji. Najczęściej jest to wynik przepukliny jądra miażdżystego z uszkodzeniem krążka międzykręgowego i aby uniknąć trwałych niedowładów oraz porażeń musimy poddać się operacji. Po zabiegu operacyjnym zalecana jest rehabilitacja pomagająca powrócić do pełni sił.

Rehabilitacja i zabiegi manualne

W większości przypadków zabiegi rehabilitacyjne i fizjoterapia traktowane są jako doskonała profilaktyka rwy kulszowej zapewniająca nam na długie lata zdrowie kręgosłupa lędźwiowego. Najczęściej stosuje się:

• masaże i terapie manualne np McKeziego
• pole magnetyczne
• krioterapię
• laser
• galwanizacaja
• prądy interferencyjne, prądy diadynamiczne itd.
• elektrostymulacja TENS
• ultradźwięki
• naświetlnia różnymi długościami fal – nadfiolet, podczerwień, fale widzialne

Badania przeprowadzane wśród pacjentów jasno pokazują, że leczenie rwy kulszowej oparte tylko na fizykoterapii daje zdecydowanie gorsze rezultaty niż leczenie kombinowane z wykorzystaniem ćwiczeń fizycznych.

Medycyna naturalna

W medycynie naturalnej od tysięcy lat stosowano różnego rodzaju terapie usuwające przyczyny i objawy porażenia nerwu kulszowego. W Europie najbardziej popularne były terapie ziołami, homeopatyczne, terapie manualne. W przypadku porażenia nerwu kulszowego lub gdy korzeń nerwowy jest w stanie zapalnym zalecano napary z rumianku, dziurawca i melisy. Aby złagodzić ból pleców i w kończynach dolnych stosowano ciepłe lub zimne okłady. Bardzo często również wykorzystywano terapie manualne do odbarczenia kręgosłupa w okolicy lędźwiowej.

W Azji dodatkowo wykształciły się terapie akupunkturowe, które były przeprowadzane bańkami, igłami, moksami i masowaniem biologicznie aktywnych punktów. Opisane są przypadki uleczenia przy wykorzystaniu technik medytacyjnych. W ostatnich kilkudziesięciu latach rozwinęła się medycyna kwantowa operująca w polu energo-informacyjnym człowieka. Najnowsze odkrycia z zakresu fizyki kwantowej wskazują, że biorezonans kwantowy może być pomocny w procesie zapobiegania i uzdrawiana, również w przypadku wystąpienia objawów związanych z zapaleniem nerwu kulszowego.

W mojej praktyce bardzo często zgłaszają się osoby z różnego rodzaju bólami mięśni, stawów, kończyn, kręgosłupa często spowodowanych przez ucisk na korzenie nerwu kulszowego lub przebiegający w pośladku mięsień gruszkowaty. Oprócz przyczyn związanych z mechanicznym uszkodzeniem kręgosłupa powodujących narastający ból, bardzo często jest to ból o podłożu psychosomatycznym czyli związanym z naszymi przeżyciami emocjonalnymi, które przekładają się na ciało fizyczne. I tak na przykład problemy z kręgosłupem mogą wskazywać na zbytnie obciążenie sprawami codziennymi lub też branie za dużo spraw na swoje barki. Bóle kolan mogą wskazywać na problemy z podjęciem decyzji lub też z kierunkiem zmian w jakim zmierzamy. Bóle głowy, kręgosłupa szyjnego, piersiowego i kończyn górnych mogą wskazywać na zbyt duży ładunek emocjonalny, z którym nie potrafimy sobie poradzić. Ból pojawia się najczęściej niespodziewanie, nie myślimy o znaleźnemu przyczyny i wszystko co nam przychodzi do głowy to uśmierzenie bólu.

Osobom, które zgłaszają się do mnie po pomoc, oferuję terapie docierające do przyczyn oraz usuwające objawy bólu. W wielu przypadkach wystarczyło, że uruchomiłam terapie na urządzeniach biorezonansu kwantowego, które wykorzystując nagrodzone nagrodą Nobla odkrycia z zakresu fizyki kwantowej usuwają napięcia emocjonalne wprowadzając organizm w stan rozluźnienia, relaksu mentalnego i fizycznego. Dodatkowo zalecam i przeprowadzam sesje indywidualne oraz terapie z min.:

• coachingu kognitywnego,
• life coachingu
• soul coachingu
• biznes coachingu
• biologii totalnej,
• neurolingwistycznego programowania NLP,
• konsultacje z zakresu naturopatii, homeopatii,
• bioakustyki.

Podczas sesji indywidualnych min. przekazuję w jaki sposób przyspieszyć proces regeneracji i powrotu do zdrowia, jak sobie radzić z podobnymi problemami w przyszłości aby szybciej dotrzeć do źródła zaburzenia i je samodzielnie usunąć.

Przez kilkadziesiąt lat poznałam bardzo wiele różnych technik oraz metod uzdrawiania. W związku z tym z pewnością oferuję bardzo unikalne na skalę światową oraz wyjątkowo skuteczne formy terapii wspierające organizm w powrocie do zdrowia oraz odzyskania szczęścia, radości i spokoju w życiu rodzinnym oraz zawodowym.

Jak długo leczy się rwę kulszową?

Ostry atak rwy kulszowej trwa zwykle do 48 godzin. W tym okresie przyjmowanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych, zmniejszenie aktywności fizycznej, odpoczynek pomaga nam zmniejszyć dokuczliwy ból promieniujący do kręgosłupa lędźwiowego i kończyny dolnej. Po tym czasie następuje okres trwający do 12 tygodni, w którym jeśli nie mieliśmy mechanicznego uszkodzenia następuje czas, w którym powinniśmy zwrócić się do specjalisty aby poddać się diagnostyce rwy kulszowej i zaplanować proces leczniczy. Jeśli proces leczenia przedłuża się trwając ponad 12 tygodni powinniśmy rozważyć leczenie operacyjne, ze względu na wystąpienie możliwych powikłań.

W jaki sposób diagnozuje się rwę kulszową?

Jeżeli atak rwy kulszowej szybko przeminął bardzo często zapominamy o tym bolesnym incydencie. Jeżeli jednak rwa kulszowa nasila swoje negatywne oddziaływanie na nasze życie powinniśmy udać się do specjalisty w celu diagnostyki. W tym celu zostanie skierowani na RTG, badanie rezonansu magnetycznego lub badanie tomografii komputerowej. W przypadku RTG możemy zdiagnozować stan zaawansowania zwyrodnienia naszego kręgosłupa i naszych stawów biodrowych. Rezonans magnetyczny i tomograf komputerowy są to badania bardziej szczegółowe niż RTG dostarczające szczegółowych informacji min. o szerokości kanału kręgowego, tkanek miękkich oraz stanie w jakim są nasze krążki międzykręgowe. Specjalista powinien przeprowadzić badanie i potwierdzić bądź wykluczyć objaw Lasegue’a. Jest to badanie, w którym specjalista u osoby znajdującej się w pozycji leżącej unosi wyprostowaną nogę i w przypadku wystąpienia bólu od pośladka promieniującego do tylnej części kończyny dolnej potwierdza rwę kulszową.

Ćwiczenia na rwę kulszową

Ćwiczenia jakie powinniśmy wykonywać aby zapobiec atakowi rwy kulszowej mają za zadanie mobilizować nasze kręgosłup i dbać o stan krążków międzykręgowych. Jednocześnie mają one za zadanie zwiększać prześwit kanału kręgowego i tym samym uniemożliwiać jakikolwiek patogenny nacisk na korzonki nerwowe w przebiegu nerwu kulszowego. Najpopularniejszymi ćwiczeniami jakie możemy wykonywać w domu są:

• kładziemy się plecami na ziemi, przyciągamy kolano do klatki piersiowej obydwiema rękami i przyciągamy kolano do przeciwległego ramienia.
• kładziemy się na plecach, pod łydki podstawiamy krzesło, kąt prosty w stawie kolanowym i biodrowym,
• analogicznie jak wyżej ale zamiast krzesła wykorzystujemy piłkę rehabilitacyjną do ćwiczeń (zawsze musi być ona dobrana do naszego wzrostu i wagi). Po ustabilizowaniu pozycji wykonujemy delikatne ruchy piłką, jak kołyska w lewo i prawo.

Pamiętajmy, że jeśli będziemy wstawać z podłogi zawsze najpierw przewracamy się na bok i dopiero wtedy podnosimy się kocim grzbietem do pionu. W przypadku wykorzystywania ćwiczeń zawsze powinien być to tzw. progresywny zestaw ćwiczeń. Taki zestaw ma za zadanie:

• ograniczyć napięcie korzeni nerwowych lub spowodować ustąpienie bólu,
• przyspieszyć powrót do zdrowia poprzez poprawienie funkcjonowania i szybszą regenerację,
• zwiększyć ruchomość kończyn dolnych oraz poprawić ich zakres ruchu,
• w długim okresie czasu zapobiegać nawrotom rwy kulszowej

Systematyczne wykonywanie ćwiczeń w domu lub na sali rehabilitacyjnej w dużym stopniu pomagają ograniczyć ból, często usuwają przyczynę ucisku, min. zmuszają mięśnie brzucha oraz mięśnie posturalne do pracy, co pomaga pozbyć się bólu, sunąć niedowład mięśniowy i bardzo często uniknąć leczenia operacyjnego. Najczęściej rwa kulszowa powstaje przez nasze zaniedbania związane z małą aktywnością fizyczna i preferowanie siedzącego trybu życia.

Rwa kulszowa w ciąży

Rwa kulszowa w ciąży jest bardzo powszechnym zjawiskiem. Może się ona utrzymywać nawet do 6 tygodni. Elementy jakie na to wpływają to min.:

• zmiana funkcjonowania układu hormonalnego,
• wypukliny i przepukliny jądra miażdżystego związane z rosnącą wagą dziecka,
• nadmierna masa ciała matki,
• osłabienie mięśni i siły mięśniowej w dolnej połowie ciała.

Ciąża bardzo często powoduje ból i powikłania z tym związane zwane przez przyszłe matki rwą kulszową. Przyjmuje się, że jeżeli w ciąży nastąpił atak rwy kulszowej to wystąpiłby on również wtedy gdy kobieta nie byłaby w ciąży. Najczęściej jest to spowodowane przez zwyrodniały krążek międzykręgowy, istniejące wypukliny i przepukliny jądra miażdżystego, które w trakcie ciąży mają tendencję do powiększania się. Dlatego też, często poród odbywa się poprzez cesarskie cięcie, co niestety nie jest najlepszym rozwiązaniem dla odporności immunologicznej dziecka. Należy pamiętać, że w trakcie ciąży leczenie raczej nie może być przeprowadzane w standardowy sposób. Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozkurczające powinny być przyjmowane tylko w szczególnych przypadkach dlatego, że mogą one niekorzystnie wpłynąć na dziecko. Najbardziej korzystne dla matki i dziecka są terapie nie obciążające matki i płodu takie jak terapie naturalne.

Powikłania rwy kulszowej

Nieprawidłowo rozpoznana i leczona rwa kulszowa może doprowadzić do osłabienia mięśniowego, które nieprawidłowo leczone może prowadzić do trwałego niedowładu. Bardzo częstym powikłaniem jest:

• zaburzenia czucia od pasa w dół,
• drętwienie w kończynach dolnych,
• zaburzenia oddawania moczu i kału,
• zaburzenie funkcji seksualnych.

W niektórych przypadkach następuje trwałe porażenie i uszkodzenie nerwu prowadzące do czasowego lub trwałego paraliżu kończyn dolnych. Dlatego tak ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie i przeprowadzenie leczenia przyczynowo skutkowego zorientowanego na pełne wyleczenie i powrót do normalnego, zdrowego życia.

Czy można zapobiegać rwie kulszowej?

Gdybyśmy wszyscy przestrzegali zasady “”Morbum evitare quam curare facilius est” (Lepiej zapobiegać niż leczyć) bylibyśmy zdrowym, szczęśliwym społeczeństwem. Zapobieganie rwie kulszowej sprzyja min.:

• prawidłowa waga ciała,
• zbilansowana dieta,
• odpowiednia aktywność ruchowa,
• odpowiednie ćwiczenia mobilizujące mięsnie przykręgosłupowe,
• podnoszenie ciężarów, przysiad, zgięte kolana, zachowując prosty kręgosłup,
• rozkładanie ciężarów równomiernie na obie ręce,
• używanie toreb i walizek na kółkach,
• prawidłowa postawa za kierownicą,
• odpowiednie krzesło lub fotel do pracy.

Najważniejsze jednak jest aby swój kręgosłup utrzymywać w dobrej formie, unikając jego nadmiernego obciążenia. W związku z tym należy dbać o robienie przerw w pracy aby rozciągnąć i rozprostować w prawidłowy sposób kręgosłup. Jeśli możemy dbajmy o zachowanie prawidłowego ustawienia biurka, krzesła i innych przedmiotów pracy. Jeżeli występują u nas jakiekolwiek schorzenia predestynujące nas do ataku rwy kulszowej pamiętajmy o regularnym przeprowadzaniu okresowych badań i odpowiedniej do naszego wieku aktywności fizycznej oraz prawidłowym odżywianiu organizmu.